1.vokal sempit dan vokal lapang dibezakan oleh
I. Lelangit lembut III. Bentuk bibir
II. Pita suara IV.Bahagian lidah
A. I dan IV C I,II dan III
B. III dan IV D II,III dan IV
2.Kesemua yang tersenarai di bawah merupakan daerah artikulasi kecuali,
A.peti suara C.lelangit keras
B.lelangit lembut D.bibir atas
3. Huraian di atas menerangkan penghasilan:
A konsonan sisian gusi
B konsonan getaran gusi
C konsonan geseran glottis
D vokal depan sempit
4. Perkataan berikut mengandungi vokal rangkap kecuali
A daun B aurat C sertai D kuih Vokal depan sempit dihasilkan apabila...
I. depan lidah diletakkan pada titik paling tinggi di bahagian depan mulut menyebabkan berlakunya sempitan.
II. udara yang keluar melalui sempitan ini akan menghasilkan bunyi vokal.
III. bibir berada dalam keadaan hampar atau leper.
IV. belakang lidah diturunkan satu pertiga daripada kedudukan asal.
5. Vokal depan sempit dihasilkan apabila...
A. II dan III
B. I dan IV
C. I, II dan III
D. I, II dan IV
Jawapan betul: C
6. Antara berikut, yang manakah ciri-ciri vokal?
I. Pita suara tidak bergetar semasa bunyi vokal dihasilkan.
II. Bunyi vokal boleh dipanjangkan sebutannya tanpa sebarang halangan.
III. Bunyi vokal tidak mengalami sebarang sekatan, halangan atau geseran semasa ia dihasilkan.
IV. Bunyi-bunyi vokal tidak perlu bercantum untuk membentuk suku kata dalam bahasa Melayu.
A. I, II dan III
B. I, II dan IV
C. III dan IV
D. II dan III
Jawapan betul: D
JAWAPAN soalan FONETIK 1
1. Pengetahuan tentang peranan alat dan daerah artikulasi penting dalam memahami jenis–jenis bunyi bahasa.Namakan mengikut turutan jenis bunyi bahasa yang sesuai dengan penyataan yang diberi di bawah.
(a) Bunyi yang dihasilkan apabila lelangit lembut diturunkan bagi membolehkan udara keluar melalui rongga hidung.
Jawapan – vocal sengau
(b) Bunyi yang dihasilkan dengan geluncuran dua bunyi vokal tetapi hanya mengandungi satu puncak sebutan.
Jawapan -Diftong
(c) Bunyi yang dihasilkan apabila berlakunya sekatan arus udara, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.
Jawapan- Konsonan ( ialah bunyi-bunyi bahasa yang apabila dikeluarkan bunyi-bunyi ini menerima sekatan, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.)
(d) Bunyi bersuara yang dihasilkan tanpa apa-apa sekatan pada arus udara dan pita suara bergetar.
Jawapan: Vokal
JAWAPAN soalan FONETIK 1
1. Pengetahuan tentang peranan alat dan daerah artikulasi penting dalam memahami jenis–jenis bunyi bahasa.Namakan mengikut turutan jenis bunyi bahasa yang sesuai dengan penyataan yang diberi di bawah.
(a) Bunyi yang dihasilkan apabila lelangit lembut diturunkan bagi membolehkan udara keluar melalui rongga hidung.
Jawapan – vocal sengau
(b) Bunyi yang dihasilkan dengan geluncuran dua bunyi vokal tetapi hanya mengandungi satu puncak sebutan.
Jawapan -Diftong
(c) Bunyi yang dihasilkan apabila berlakunya sekatan arus udara, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.
Jawapan- Konsonan ( ialah bunyi-bunyi bahasa yang apabila dikeluarkan bunyi-bunyi ini menerima sekatan, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.)
(d) Bunyi bersuara yang dihasilkan tanpa apa-apa sekatan pada arus udara dan pita suara bergetar.
Jawapan: Vokal
2. Bunyi-bunyi vokal bahasa Melayu terdiri daripada vokal hadapan, vokal tengah dan vokal belakang.
(a) Dengan bantuan rajah, tunjukkan kedudukannya.
(b) Beri huraian tentang penghasilan TIGA bunyi vokal hadapan yang ditunjukkan dalam rajah anda ( rujuk soalan (a)).
a. Vokal Hadapan
Vokal Hadapan Sempit [ i ]
Untuk menghasilkan vokal ini hadapan lidah dinaikkan tinggi tetapi tidak menyentuh lelangit keras, lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan untuk menutup rongga hidung. Pita suara dirapatkan supaya udara yang keluar dapat menggetarkan selaput suara.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[ikan] [tipu] [bali]
[ikut] [lihat] [topi]
[pahit] [pili]
[kira] [kuwali]
[famili]
Vokal Hadapan Separuh Sempit [ e ]
Vokal ini terletak di tengah bahagian hadapan mulut. Kalau kita cuba menyebutnya kita dapati lidah berada tidak tinggi atas seperti vokal [ i ] dan tidak di bawah seperti vokal [ a ], tetapi di tengah. Untuk menyebutnya hadapan lidah dinaikkan tetapi lebih rendah daripada bunyi vokal [i] sementara alat-alat lain serupa peranannya. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan dan pita suara dirapatkan.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[elo?] [laher] [kole ε]
[esa] [merah]
[e n ã ?] [lateh]
[ela ?] [leka]
[eka] [sepa?]
Vokal Hadapan Separuh Luas [ e ]
Hadapan lidah dinaikkan separuh luas (lebih rendah daripada cara membunyikan vokal [e] ) yang bergerak ke arah lelangit keras, iaitu hujung lidah mencecahi gigi dan gusi sebelah bawah. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan untuk menutup rongga hidung dan pita suara bergetar.Contoh:
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[elok] [belok] [leher]
[teleng]
Vokal Hadapan Luas [a]
Vokal ini terletak jauh di bahagian bawah, seolah olah terhampar dan mulut kita di dalam keadaan terbuka luas. Hadapan lidah dinaikkan sedikit sahaja ke arah lelangit keras, anak tekak dan lelangit lembut menutup rongga hidung dan pita suara bergetar. Vokal ini paling banyak terdapat dalam bahasa Melayu.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[ahli ] [m ã ka] [bola]
[ambil] [nanãs] [m ãm ã]
[anjiN] [ ŋ ã ŋ ã] [ laba ]
[jaga? ] [ m ã la m ] [ di ya ]
[ tapai ] [ supaya ]
Monday, June 13, 2011
Saturday, June 11, 2011
UNSUR-UNSUR BAHASA DALAM LARAS SASTERA
3.0 UNSUR-UNSUR BAHASA DALAM LARAS SASTERA
Unsur-unsur bahasa dalam laras sastera adalah bersinonim dan berkait dengan keindahan berbahasa. Kebijaksanaan pengarang menggunakan kreativiti dan imaginasinya dalam berkarya akan dapat meninggalkan kesan kepada pembaca apabila mereka menghayati karya sastera yang di baca. Hal ini disebabkan pembaca kesusasteraan sentiasa sensitif dan merupakan pembaca yang sudah
terbekal dengan intuisi stilistik (Kamarudin Hj. Husin dan Siti Hajar Hj. Abdul Aziz, 1998: 71).
Terdapat beberapa elemen bahasa dalam laras sastera iaitu diksi, bahasa ambiguiti,bahasa ekonomis,bahasa konotatif,bahasa perbandingan,dialog dan unsur monolog.
Diksi
Diksi ialah pemilihan dan penyusunan kata dalam puisi dan prosa. Ada penulis yang menggunakan istilah "diksi" untuk merujuk kepada pemilihan kata semata-mata sementara cara kata disusun menjadi baris dinamai "sintaks". Perkara yang
diutamakan dalam pemilihan dan penyusunan itu ialah ketepatan, tekanan, dan keistimewaan..
Diksi dianggap penting kerana harus bersesuaian denga tema dan persoalan cerita yang diutarakan oleh pengarang. Pemilihan kata-kata hendaklah selaras dengan nada cerita serta watak-watak dalam cerita.
Contohnya dalam Cerpen Tina karya Aminhad , pengarang telah memasukkan kata-kata yang bersesuaian dengan isi cerita yang bertemakan kasih sayang dan kerinduan seorang abang kepada adiknya yang telah meninggal dunia . Antara kata yang digunakan ialah teringatkan, kacaunya perasaan, terbujur, sakit jantung dan mati.
Pemilihan diksi dalam cerpen ‘Sekuntum Senyum di Sayap Jibril’ adalah puitis dan menarik serta bersesuaian dengan temanya iaitu cinta kepada manusia, agama dan Pencipta Nya. Perkataan laila,majnun,cinta,Tuhan,putih,manis,sufi syahid dan lain-lain menggambarkan mesej cinta yang terpendam dan kesanggupan untuk mati syahid kerana mempertahankan cinta kepada agama dan negara. Wujudnya puisi Laila dan Majnun yang puitis menguatkan jalinan cerita cerpen ini dan memberi kesan emosi yang romantis kepada pembaca.
Pemilihan diksi dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan ini adalah bersesuaian dengan temanya iaitu kerosakan akhlak manusia pada zaman ini. Antara perkataan yang digunakan ialah kekejaman mengatasi kedamaian (1:2),
tak siapa mau beralah (1:4), kejujuran mati di hati (2:4) menunjukkan pengarang bijak memilih diksi yang dapat menggambarkan kesejahteraan kehidupan manusia yang semakin terhakis di tengah-tengah perlumbaan mengejar kuasa dan kekayaan. Rangkaikata daripada bahasa Inggeris juga digunakan iaitu ‘Run through’ untuk menunjukkan situasi latihan pementasan
Ambiguiti bermaksud kepelbagaian makna dan disebut juga sebagai ketaksaan.
Hasil penulisan yang berunsurkan ambiguiti mempunyai kemungkinan pelbagai tafsiran iaitu lebih daripada satu tafsiran. Ambiguiti atau ketaksaan bermaksud unsur kekaburan dan ketidakjelasan.Penggunaan imejan boleh menimbulkan
unsur ambiguiti. Melalui penggunaan unsur imejan, mesej disampaikan lebih jelas. Unsur imejan kadang kala berbentuk imejan mental iaitu membicarakan tentang perasaan dan perkaitannya dengan indera seseorang.
Contoh dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan unsur ambiguti dapat dilihat pada ayat Kelelahan kita semakin parah tenatnya .( rangkap 1 baris 1 )
Langit berbau zaitun dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang Di Sayap Jibril’m/s 72
(perenggan 2 baris 4).
Pembaca boleh mentafsirkan baris ini mengikut andaian-andaian mereka sendiri berdasarkan pemahaman masing-masing.
Bahasa Ekonomis
Bahasa ekonomis ialah bentuk gaya bahasa yang ringkas, padat, tepat dan pendek-pendek. Pemilihan perkataan walaupun agak pendek tetapi masih berupaya menjelaskan isi cerita atau peristiwa dengan tepat dan menarik. Bahasa ekonomis dapat mengelakkan rasa bosan atau jemu pembaca jika dibandingkan
dengan bahasa yang meleret-leret. Dalam cerpen ‘Tina’ pengarang menggunakan ayat , ‘Tina terlopong’ m/s 55,baris 3 dan ‘Belajarlah bersabar’
(m /s 57 baris 2).
Dalam cerpen Sekuntum Kembang di Sayap Jibril, contoh bahasa ekonomis ialah , ‘Cintamu Nizami ?’(m/s 71, perenggan 7 baris 1)
Bahasa Konotatif ialah bahasa yang mempunyai maksud perbandingan. Pengertian dalam bahasa ini merupakan pengertian yang tersirat . Dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ ,bahasa konotatifnya ialah:
a)Langit kurasakan mati ketika redup matamu hilang (m/s 63 ,baris 2)
b) Di atas langit berjelaga. Di bawah bumi merah saljinya.(m/s 69,
perenggan 6 baris 1 ).
Keistimewaan penggunaan bahasa konotatif ialah ia dapat menimbulkan kesan
emosi kepada para pembaca.
Unsur laras bahasa seterusnya ialah bahasa perbandingan. Elemen dalam bahasa perbandingan ialah metafora,simile,hiperbola,personifikasi, dan perlambangan.
Penggunaan unsur bahasa perbandingan ini dapat meninggalkan kesan dan jalan cerita dalam sesebuah cerpen. Antara unsur bahasa perbandingan dalam cerpen ini ialah metafora,personifikasi,hiperbola,peribahasa
Bahasa Perbandingan:
Metafora
Metafora merupakan bahasa kiasan dalam laras sastera yang tidak menggunakan kata-kata bandingan seperti simile. Kiasan jenis metafora merupakan kiasan yang menyebut terus kepada benda atau binatang yang hendak diumpamakannya. Perbandingan metafora lebih ringkas dan padat.
Dalam cerpen Sekuntum Kembang di Sayang Jibril’ unsur metaforanya ialah bibirmu menjadi darah kepada rinduku (m/s 63 perenggan 4:5)
Contoh metafora dalam cerpen ‘Tina’ ialah:
Getar dan debar hatiku menggila pada kali pertama aku melihat dia, dalam cerpen Tina ( m/s 52 Perenggan 1, baris 1)
Personifikasi
Unsur yang menggunakan kiasan untuk memberikan sifat manusia daripada segi perasaan, perlakuan dan sebagainya kepada benda-benda mati, idea, binatang dan lain-lain yang mujarad. Kata yang menjadikan benda atau binatang seolah-olah manusia. Sifat-sifat manusia seperti perasaan dan keinginan diberikan kepada benda, binatang dan seumpamanya menjadikannya seperti manusia.
Contoh unsur personifikasi dalam cerpen Tina ialah:
Dalam kesepian itu, seolah-olah aku melihat pokok-pokok yang longlai dipuput bayu melihat kemurungan yang menyerang jiwaku( m/s 52,perenggan 4:1)
Hiperbola
Hiperbola menggambarkan karya sastera yang mempunyai unsur yang agak keterlaluan atau berlebih-lebihan seoalah-olah tidak masuk akal.
Namun demikian, perbandingan atau cerita yang digambarkan itu masih menarik dan indah. Tujuannya adalah untuk memperhebat serta meningkatkan kesan dan pengaruh dalam kalangan pembaca. Gaya bahasa ini melibatkan kata-kata dan kalimat. Unsur hiperbola dalam Cerpen Tina ialah :
Tina mungkin terfikir dengan cara itu sahaja layang-layang akan naik kembali. Menegak dan akan mencapai awan. (m/s 55 perenggan 1,baris 3
Unsur Perlambangan
Merupakan kata-kata yang digunakan untuk menerangkan sesuatu benda, keadaan atau peristiwa yang membawa maksud yang lain atau maknanya lebih mendalam.
Dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayang Jibril’ unsur perlambangannya ialah dalam ayat apakah cinta juga seputih ini ? (m/s 63 p2:b 2 )
Perkataan putih (m/s 63 p2:b 2 ) melambangkan cinta yang rohani dan suci .
Langit nya yang putih dan buminya yang putih bertukar menjadi merah dan hitam.(m/s 63 p3:b 5) Perkataan merah melambangkan darah dan perkataan hitam melambangkan keadaan yang sengsara.
Peribahasa
Peribahasa adalah sejenis ungkapan yang membawa maksud kiasan ataupun maksud yang berbunga-bunga. Ia sering digunakan oleh nenek moyang kita untuk menyampaikan maksud dengan cara yang lebih terselindung atau untuk
menyindir dengan bicara yang lebih sopan. Kini, masyarakat moden menggunakan peribahasa dalam pertuturan atau penulisan untuk mengindahkan lagi penggunaan Bahasa Melayu.
Peribahasa yang terdapat dalam Cerpen ‘Tina’ ialah:
Masuk bakul angkat sendiri (m/s 57,perenggan 4 baris 1)
Kan sabar itu separuh daripada iman ! (m/s 57,perenggan 2, baris 2)
Dalam sajak Manusia dan Kesejahteraan terdapat peribahasa seperti:
.......... bermuka dua (3:4)
.......... titik pertemuan ((1:3)
Tujuan pengarang memasukkan unsur bahasa perbandingan untuk menjelaskan lagi maksud yang hendak disampaikannya dan seterusnya dapat menarik minat pembaca untuk meneruskan pembacaan mereka. Jelasnya bahasa perbandingan ini dapat memperlembutkan makna percakapan dan mengindahkan bahasa.
(Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz,1998 : 74)
Unsur Penegasan
Unsur penegasan boleh didefinisikan sebagai unsur yang dapat menjelaskan makna sesuatu agar menjadi lebih nyata hasil daripada pemikiran pengarang. Jelasnya unsur penegasan dalam sesebuah karya kesusasteraan merujuk kepada penjelasan, penentuan atau penerangan yang nyata untuk menjelaskan sesuatu hal. Unsur-unsur perulangan,anafora dan epifora termasuk dalam unsur penegasan ini.Menurut Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz, 1998: 79, ketiga-tiga unsur ini mempunyai kekuatan yang tersendiri untuk menegaskan sesuatu maksud.
Unsur penegasan dalam kesusasteraan selalunya digarap oleh pengarang dalam bentuk puisi. Penulisan kata (atau bahagian kata), ungkapan, baris (atau bahagian baris), atau rangkap secara lebih daripada sekali. Tujuannya ialah untuk menegaskan maksud atau menimbulkan pengucapan yang berirama dan indah.Unsur perulangan bentuk anafora dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan ialah :
“tambah mengimbau sorotan kitab .... (5 : 1 )
“tambah mengimbau sorotan kitab..... (5 : 2)
Tujuan penggunaan unsur perulangan adalah untuk menegaskan maksud dan menimbulkan nilai estetik melalui bunyi yang berirama dan indah.
Dialog
Dialog boleh didefinisikan sebagai kata-kata yang dituturkan oleh watak-watak dalam drama atau fiksyen. (Kamus Dewan,1994:302). Dialog adalah kata-kata perbualan antara dua watak atau lebih sama ada berbentuk lisan ataupun bertulis dalam karya-karya sastera dalam sesebuah drama atau fiksyen.Contoh dialog dalam cerpen ‘ Sekuntum Kembang di Sayap Jibril ialah’, pada halaman 66, perenggan 7 baris 1 dan 2 iaitu :
“ Najwa. Penjiwaanmu sungguh hebat.”
“ Semuanya kerana puisimu, Farith.”
Dalam cerpen Tina dialognya pada muka surat 58, perenggan 6:
“ Nak beri apa kalau saya dapat jadi johan? ”
“ Lima ringgitt,” aku mencabar.
“ Betul lima ringgit?”
Monolog
Unsur monolog adalah salah satu unsur yang biasa digunakan dalam karya kesusasteraan. Umar Junus dalam bukunya Stilistik, Satu Pengantar
mendefinisikan monolog adalah lawan kepada dialog iaitu hanya seorang yang bercakap. Daripada definisi ini dapatlah dirumuskan bahawa monolog bermakna hanya seorang watak yang bercakap seorang diiri, biasanya watak utama dalam karya tersebut tanpa ada tindak balas daripada orang lain. Percakapannya itu diluahkan dan didengari oleh watak tersebut dan mungkin juga watak-watak di sekelilingnya (Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz, 1998: 88)
Umumnya monolog boleh dibahagi kepad dua jenis iaitu monolog luaran dan monolog dalaman . Monolog luaran bermaksud monolog yang dilafazkan sementara monolog dalaman adalah monolog di dalam hati.( Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz, 1998:90).
Unsur monolog dalam cerpen ‘Tina’ ialah :
a) ‘Tinaaa!’ ‘ Abang rindu!’ m/s 57 (perenggan 8 baris 2)
b) Aku tak mahu, dia yang kukenal akan melalui peristiwa yang sama.
Oh, Tuhanku.Jangan! ( m/s 61 perenggan 6 baris 2 )
Dalam cerpen ‘ Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ unsur monolognya ialah:
Cintamu Nizami? m/s 71 perenggan 7 baris 1
Rumusannya, laras bahasa adalah variasi bahasa yang berlainan berdasarkan fungsinya.Laras bahasa sastera atau disebut juga sebagai laras kreatif yang bermutu memerlukan kejelasan, perpautan, kesatuan serta bentuk stailistik yang dipelbagaikan. Huraian di atas menunjukkan beberapa contoh unsur dalam laras bahasa yang menjadi aksesori dalam sesebuah penulisan.
4.0 BAHASA PERBANDINGAN
Salah satu gaya bahasa yang sering digunakan di dalam penulisan mahu pun pertuturan seharian ialah bahasa perbandingan. Bahasa perbandingan boleh dibahagikan kepada dua, iaitu bahasa perbandingan yang menunjukkan persamaan dan pertentangan. Menurut Kamus Dewan, ‘bahasa’ boleh ditakrifkan sebagai suatu sistem lambang bunyi suara yang digunakan sebagai alat perhubungan di dalam sesuatu kelompok manusia untuk melahirkan perasaan dan fikiran. Bahasa juga bermaksud kata-kata yang disusun menurut tatabahasa dan digunakan oleh seseorang di dalam percakapan atau tulisan.
Kamus Pelajar mendefinisikan , ‘perbandingan’ sebagai persamaan. Oleh itu, bahasa perbandingan boleh ditafsirkan sebagai satu bentuk bahasa yang digunakan untuk memerihalkan sesuatu perkara atau kejadian tanpa memberitahu secara terus. Penyampaian sesuatu maklumat dan perasaan serta mesej yang hendak disampaikan. diungkap melalui beberapa rangkai kata atau pun perkataan. Elemen-elemen yang terkandung di dalam bahasa perbandingan
ialah gaya bahasa personifikasi, metafora, simile dan banyak lagi.
Fungsi Bahasa Perbandingan
Bahasa perbandingan berfungsi untuk menerangkan sesuatu secara berkias. Secara tidak langsung ia akan dapat menjaga perasaan terhadap sesuatu yang ingin disampaikan. Ini bersesuaian sekali dengan situasi masyarakat kita yang tidak suka berterus-terang dalam berbicara.
Selain itu, bahasa perbandingan digunakan untuk menyamakan sesuatu benda dengan sesuatu keadaan atau peristiwa yang lain. Unsur metafora misalnya, digunakan untuk membandingkan sesuatu benda dengan keadaan atau pun peristiwa yang lain dengan cara menyatukan sesuatu perkataan yang maujud dengan keadaan yang abstrak. Di sini secara tidak langsung, pembaca akan mengetahui maksud perkataan tersebut dengan melihat unsur yang telah digabungkan. Bahasa perbandingan juga dapat membangkitkan jalan cerita atau plot dan huraian sesebuah karya dan sebagai penyeri terhadap sesuatu hasil karya tersebut. Ia juga adalah sebagai penyeri jalan terhadap isi cerita. Seterusnya bahasa perbandingan ini dapat menjadi penambah daya tarikan
kepada cerita supaya ceritanya tidak kering atau hambar dan menjemukan
pembaca.
Bahasa perbandingan juga digunakan untuk menggambarkan atau melukiskan watak dalam sesuatu karya dan memberi pengajaran kepada pembaca tentang akibat daripada sesuatu perbuatan yang tidak baik. Contoh bahasa perbandingan ialah bagaikan harimau kehilangan belangnya boleh membawa maksud seseorang yang berkuasa dalam sesuatu hal, tetapi telah kehilangan kuasa akibat daripada tindakannya yang tidak baik.
Terdapat beberapa contoh bahasa yang menunjukkan perbandingan yang sering
digunakan di dalam sesebuah penulisan karya. Antaranya ialah seperti berikut:
(a) Simile
Unsur simile dalam cerpen Tina ialah :
‘bagai kuntum bunga yang mulai mekar (m/s 54 p8 b1)
Unsur similie dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril ialah ,
‘ Kata-kata itu membakar tubuhnya seperti api yang membakar Ibrahim a.s ’
(m/s 63, 5:2)
(b) Personifikasi
Personifikasi ialah perlambangan sifat-sifat manusia yang diberikan kepada
benda tidak bernyawa atau sesuatu yang abstrak. Contoh dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan ialah ketuaan dunia akan tenggelam juga (3:2) dan
kejujuran mati di hati (1: 4)
Dalam cerpen Tina .....pokok-pokok yang longlai (m/s 1 perenggan 4: baris 2)
Sifat tua, jujur dan longlai adalah sifat manusia, Namun sifat tersebut dipadankan dengan objek bukan manusia iaitu dunia , hati dan pokok-pokok.
Kesannya pembaca dapat merasai elemen-elemen tersebut hidup seperti manusia.
Unsur personifikasi ialah yang kedua ialah menjadikan benda atau binatang seolah-olah manusia. Sifat-sifat manusia seperti perasaan dan keinginan diberikan kepada benda, binatang dan seumpamanya menjadikannya seperti manusia. Contohnya ialah seperti di bawah ini :
Dalam cerpen Tina contoh personifikasi ialah pada ayat basikal yang sudah terbaring (m/s 55 : 7) dan tersambar oleh cuping telingaku suara ambulans (m/s 61:4) dan layang-layang kematian angin ( m/s 54: )
Daripada contoh di atas basikal terbaring, ambulans bersuara dan layang-layang mati menjadikan benda itu seolah-olah seperti manusia.
Dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril unsur personifikasinya
ialah :
i)......rebah di kolam cinta ( m/s 65 p5: b7 )
ii) Puisinya bukan sahaja membakar seluruh manusia di sangkar cintanya
(m/s 66 p7:3)
Dua contoh unsur personifikasi di atas menggunakan kiasan untuk memberikan sifat manusia daripada segi perasaan, perlakuan dan sebagainya kepada benda-benda mati.
(c) Metafora
Gaya bahasa metafora adalah perbandingan secara langsung, iaitu ia memberi sifat sesuatu objek itu secara perbandingan terus. Terdapat dua jenis metafora
iaitu:
(i) Metafora yang tidak memerlukan kata-kata perbandingan seperti bagaikan,laksana dan bagai. Contohnya dalam Cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ ialah Cinta Majnun adalah sekuntum kembang yang tersisip di Sayap Jibril (m/s 71 p7:b 5)
Dalam sajak ‘Manusia dan Kesejahteraan’ metaforanya ialah :
kelelahan kita semakin parah tenatnya (1 : 1)
(ii) Metafora yang menggabungkan unsur konkrit dan abstrak. Contohnya serpihan harapan (m/s p b )dalam Cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ dan neraka kecintaan (4:3)dalam sajak ‘Manusia
dan Kesejahteraan’
d) Eufemisme
Bahasa yang digunakan untuk tujuan memperhaluskan kata atau ucapan disebut sebagai eufemisme. Ia juga dikenali sebagai ucapan atau ungkapan lembut.
Misalnya, perkataan merogol akan lebih indah dan sopan digantikan dengan memperkosa. Contoh dalam cerpen Tina bahasa eufemise ialah :
‘Tapi sekarang, Tina dah tak ada lagi. ’m/s 61 Perkataan dah tak ada lagi digunakan bagi menggantikan perkataan mati yang bersifat bahasa kasar.
e)Alegori
Alegori adalah cerita yang digunakan sebagai lambang yang digunakan
untuk pendidikan. Watak binatang dijadikan sebagai objek untuk menonjolkan gaya bahasa ini. Contohnya, . watak Sang kancil selalu digunakan untuk melambangkan seseorang yang bijaksana. Elemen alegori ini menggunakan watak binatang sebagai pelakon utama di dalam sesebuah cerita. Antara watak yang biasa digunakan ialah seperti monyet, kura-kura, ular, kucing dan anjing. Tidak ada contoh alegori dalam petikan pengkaji dalam kajian ini.
(f) Antilesis
Gaya bahasa ini adalah bahasa yang membandingkan dua perkara yang
berlainan di dalam masa yang sama. Setiap ayat yang dibina mesti terdiri
daripada dua frasa ayat yang mempunyai makna yang bertentangan. Gaya
bahasa ini banyak digunakan di dalam sesebuah penulisan karya sastera
mahu pun di dalam perbualan seharian.
Dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan, unsur antilesisnya ialah hanya kesejahteraan membunga api (5:3)
Kesimpulannya, bahasa perbandingan terdiri daripada unsur gaya bahasa
yang membandingkan sesuatu perkara yang mempunyai pertalian yang
sama dan berbeza. Sebagai contoh, gaya bahasa simile digunakan untuk membandingkan dua perkara yang mempunyai persamaan. Gaya bahasa ini amat penting dalam membentuk ayat yang gramatis di dalam penulisan sesebuah karya. Di samping itu, ia juga digunakan di dalam kehidupan kita seharian.
Sesebuah penulisan itu tidak akan menarik pembaca untuk menghayatinya secara efektif sekiranya tidak ada unsur-unsur perbandingan di dalamnya
Unsur-unsur bahasa dalam laras sastera adalah bersinonim dan berkait dengan keindahan berbahasa. Kebijaksanaan pengarang menggunakan kreativiti dan imaginasinya dalam berkarya akan dapat meninggalkan kesan kepada pembaca apabila mereka menghayati karya sastera yang di baca. Hal ini disebabkan pembaca kesusasteraan sentiasa sensitif dan merupakan pembaca yang sudah
terbekal dengan intuisi stilistik (Kamarudin Hj. Husin dan Siti Hajar Hj. Abdul Aziz, 1998: 71).
Terdapat beberapa elemen bahasa dalam laras sastera iaitu diksi, bahasa ambiguiti,bahasa ekonomis,bahasa konotatif,bahasa perbandingan,dialog dan unsur monolog.
Diksi
Diksi ialah pemilihan dan penyusunan kata dalam puisi dan prosa. Ada penulis yang menggunakan istilah "diksi" untuk merujuk kepada pemilihan kata semata-mata sementara cara kata disusun menjadi baris dinamai "sintaks". Perkara yang
diutamakan dalam pemilihan dan penyusunan itu ialah ketepatan, tekanan, dan keistimewaan..
Diksi dianggap penting kerana harus bersesuaian denga tema dan persoalan cerita yang diutarakan oleh pengarang. Pemilihan kata-kata hendaklah selaras dengan nada cerita serta watak-watak dalam cerita.
Contohnya dalam Cerpen Tina karya Aminhad , pengarang telah memasukkan kata-kata yang bersesuaian dengan isi cerita yang bertemakan kasih sayang dan kerinduan seorang abang kepada adiknya yang telah meninggal dunia . Antara kata yang digunakan ialah teringatkan, kacaunya perasaan, terbujur, sakit jantung dan mati.
Pemilihan diksi dalam cerpen ‘Sekuntum Senyum di Sayap Jibril’ adalah puitis dan menarik serta bersesuaian dengan temanya iaitu cinta kepada manusia, agama dan Pencipta Nya. Perkataan laila,majnun,cinta,Tuhan,putih,manis,sufi syahid dan lain-lain menggambarkan mesej cinta yang terpendam dan kesanggupan untuk mati syahid kerana mempertahankan cinta kepada agama dan negara. Wujudnya puisi Laila dan Majnun yang puitis menguatkan jalinan cerita cerpen ini dan memberi kesan emosi yang romantis kepada pembaca.
Pemilihan diksi dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan ini adalah bersesuaian dengan temanya iaitu kerosakan akhlak manusia pada zaman ini. Antara perkataan yang digunakan ialah kekejaman mengatasi kedamaian (1:2),
tak siapa mau beralah (1:4), kejujuran mati di hati (2:4) menunjukkan pengarang bijak memilih diksi yang dapat menggambarkan kesejahteraan kehidupan manusia yang semakin terhakis di tengah-tengah perlumbaan mengejar kuasa dan kekayaan. Rangkaikata daripada bahasa Inggeris juga digunakan iaitu ‘Run through’ untuk menunjukkan situasi latihan pementasan
Ambiguiti bermaksud kepelbagaian makna dan disebut juga sebagai ketaksaan.
Hasil penulisan yang berunsurkan ambiguiti mempunyai kemungkinan pelbagai tafsiran iaitu lebih daripada satu tafsiran. Ambiguiti atau ketaksaan bermaksud unsur kekaburan dan ketidakjelasan.Penggunaan imejan boleh menimbulkan
unsur ambiguiti. Melalui penggunaan unsur imejan, mesej disampaikan lebih jelas. Unsur imejan kadang kala berbentuk imejan mental iaitu membicarakan tentang perasaan dan perkaitannya dengan indera seseorang.
Contoh dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan unsur ambiguti dapat dilihat pada ayat Kelelahan kita semakin parah tenatnya .( rangkap 1 baris 1 )
Langit berbau zaitun dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang Di Sayap Jibril’m/s 72
(perenggan 2 baris 4).
Pembaca boleh mentafsirkan baris ini mengikut andaian-andaian mereka sendiri berdasarkan pemahaman masing-masing.
Bahasa Ekonomis
Bahasa ekonomis ialah bentuk gaya bahasa yang ringkas, padat, tepat dan pendek-pendek. Pemilihan perkataan walaupun agak pendek tetapi masih berupaya menjelaskan isi cerita atau peristiwa dengan tepat dan menarik. Bahasa ekonomis dapat mengelakkan rasa bosan atau jemu pembaca jika dibandingkan
dengan bahasa yang meleret-leret. Dalam cerpen ‘Tina’ pengarang menggunakan ayat , ‘Tina terlopong’ m/s 55,baris 3 dan ‘Belajarlah bersabar’
(m /s 57 baris 2).
Dalam cerpen Sekuntum Kembang di Sayap Jibril, contoh bahasa ekonomis ialah , ‘Cintamu Nizami ?’(m/s 71, perenggan 7 baris 1)
Bahasa Konotatif ialah bahasa yang mempunyai maksud perbandingan. Pengertian dalam bahasa ini merupakan pengertian yang tersirat . Dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ ,bahasa konotatifnya ialah:
a)Langit kurasakan mati ketika redup matamu hilang (m/s 63 ,baris 2)
b) Di atas langit berjelaga. Di bawah bumi merah saljinya.(m/s 69,
perenggan 6 baris 1 ).
Keistimewaan penggunaan bahasa konotatif ialah ia dapat menimbulkan kesan
emosi kepada para pembaca.
Unsur laras bahasa seterusnya ialah bahasa perbandingan. Elemen dalam bahasa perbandingan ialah metafora,simile,hiperbola,personifikasi, dan perlambangan.
Penggunaan unsur bahasa perbandingan ini dapat meninggalkan kesan dan jalan cerita dalam sesebuah cerpen. Antara unsur bahasa perbandingan dalam cerpen ini ialah metafora,personifikasi,hiperbola,peribahasa
Bahasa Perbandingan:
Metafora
Metafora merupakan bahasa kiasan dalam laras sastera yang tidak menggunakan kata-kata bandingan seperti simile. Kiasan jenis metafora merupakan kiasan yang menyebut terus kepada benda atau binatang yang hendak diumpamakannya. Perbandingan metafora lebih ringkas dan padat.
Dalam cerpen Sekuntum Kembang di Sayang Jibril’ unsur metaforanya ialah bibirmu menjadi darah kepada rinduku (m/s 63 perenggan 4:5)
Contoh metafora dalam cerpen ‘Tina’ ialah:
Getar dan debar hatiku menggila pada kali pertama aku melihat dia, dalam cerpen Tina ( m/s 52 Perenggan 1, baris 1)
Personifikasi
Unsur yang menggunakan kiasan untuk memberikan sifat manusia daripada segi perasaan, perlakuan dan sebagainya kepada benda-benda mati, idea, binatang dan lain-lain yang mujarad. Kata yang menjadikan benda atau binatang seolah-olah manusia. Sifat-sifat manusia seperti perasaan dan keinginan diberikan kepada benda, binatang dan seumpamanya menjadikannya seperti manusia.
Contoh unsur personifikasi dalam cerpen Tina ialah:
Dalam kesepian itu, seolah-olah aku melihat pokok-pokok yang longlai dipuput bayu melihat kemurungan yang menyerang jiwaku( m/s 52,perenggan 4:1)
Hiperbola
Hiperbola menggambarkan karya sastera yang mempunyai unsur yang agak keterlaluan atau berlebih-lebihan seoalah-olah tidak masuk akal.
Namun demikian, perbandingan atau cerita yang digambarkan itu masih menarik dan indah. Tujuannya adalah untuk memperhebat serta meningkatkan kesan dan pengaruh dalam kalangan pembaca. Gaya bahasa ini melibatkan kata-kata dan kalimat. Unsur hiperbola dalam Cerpen Tina ialah :
Tina mungkin terfikir dengan cara itu sahaja layang-layang akan naik kembali. Menegak dan akan mencapai awan. (m/s 55 perenggan 1,baris 3
Unsur Perlambangan
Merupakan kata-kata yang digunakan untuk menerangkan sesuatu benda, keadaan atau peristiwa yang membawa maksud yang lain atau maknanya lebih mendalam.
Dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayang Jibril’ unsur perlambangannya ialah dalam ayat apakah cinta juga seputih ini ? (m/s 63 p2:b 2 )
Perkataan putih (m/s 63 p2:b 2 ) melambangkan cinta yang rohani dan suci .
Langit nya yang putih dan buminya yang putih bertukar menjadi merah dan hitam.(m/s 63 p3:b 5) Perkataan merah melambangkan darah dan perkataan hitam melambangkan keadaan yang sengsara.
Peribahasa
Peribahasa adalah sejenis ungkapan yang membawa maksud kiasan ataupun maksud yang berbunga-bunga. Ia sering digunakan oleh nenek moyang kita untuk menyampaikan maksud dengan cara yang lebih terselindung atau untuk
menyindir dengan bicara yang lebih sopan. Kini, masyarakat moden menggunakan peribahasa dalam pertuturan atau penulisan untuk mengindahkan lagi penggunaan Bahasa Melayu.
Peribahasa yang terdapat dalam Cerpen ‘Tina’ ialah:
Masuk bakul angkat sendiri (m/s 57,perenggan 4 baris 1)
Kan sabar itu separuh daripada iman ! (m/s 57,perenggan 2, baris 2)
Dalam sajak Manusia dan Kesejahteraan terdapat peribahasa seperti:
.......... bermuka dua (3:4)
.......... titik pertemuan ((1:3)
Tujuan pengarang memasukkan unsur bahasa perbandingan untuk menjelaskan lagi maksud yang hendak disampaikannya dan seterusnya dapat menarik minat pembaca untuk meneruskan pembacaan mereka. Jelasnya bahasa perbandingan ini dapat memperlembutkan makna percakapan dan mengindahkan bahasa.
(Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz,1998 : 74)
Unsur Penegasan
Unsur penegasan boleh didefinisikan sebagai unsur yang dapat menjelaskan makna sesuatu agar menjadi lebih nyata hasil daripada pemikiran pengarang. Jelasnya unsur penegasan dalam sesebuah karya kesusasteraan merujuk kepada penjelasan, penentuan atau penerangan yang nyata untuk menjelaskan sesuatu hal. Unsur-unsur perulangan,anafora dan epifora termasuk dalam unsur penegasan ini.Menurut Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz, 1998: 79, ketiga-tiga unsur ini mempunyai kekuatan yang tersendiri untuk menegaskan sesuatu maksud.
Unsur penegasan dalam kesusasteraan selalunya digarap oleh pengarang dalam bentuk puisi. Penulisan kata (atau bahagian kata), ungkapan, baris (atau bahagian baris), atau rangkap secara lebih daripada sekali. Tujuannya ialah untuk menegaskan maksud atau menimbulkan pengucapan yang berirama dan indah.Unsur perulangan bentuk anafora dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan ialah :
“tambah mengimbau sorotan kitab .... (5 : 1 )
“tambah mengimbau sorotan kitab..... (5 : 2)
Tujuan penggunaan unsur perulangan adalah untuk menegaskan maksud dan menimbulkan nilai estetik melalui bunyi yang berirama dan indah.
Dialog
Dialog boleh didefinisikan sebagai kata-kata yang dituturkan oleh watak-watak dalam drama atau fiksyen. (Kamus Dewan,1994:302). Dialog adalah kata-kata perbualan antara dua watak atau lebih sama ada berbentuk lisan ataupun bertulis dalam karya-karya sastera dalam sesebuah drama atau fiksyen.Contoh dialog dalam cerpen ‘ Sekuntum Kembang di Sayap Jibril ialah’, pada halaman 66, perenggan 7 baris 1 dan 2 iaitu :
“ Najwa. Penjiwaanmu sungguh hebat.”
“ Semuanya kerana puisimu, Farith.”
Dalam cerpen Tina dialognya pada muka surat 58, perenggan 6:
“ Nak beri apa kalau saya dapat jadi johan? ”
“ Lima ringgitt,” aku mencabar.
“ Betul lima ringgit?”
Monolog
Unsur monolog adalah salah satu unsur yang biasa digunakan dalam karya kesusasteraan. Umar Junus dalam bukunya Stilistik, Satu Pengantar
mendefinisikan monolog adalah lawan kepada dialog iaitu hanya seorang yang bercakap. Daripada definisi ini dapatlah dirumuskan bahawa monolog bermakna hanya seorang watak yang bercakap seorang diiri, biasanya watak utama dalam karya tersebut tanpa ada tindak balas daripada orang lain. Percakapannya itu diluahkan dan didengari oleh watak tersebut dan mungkin juga watak-watak di sekelilingnya (Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz, 1998: 88)
Umumnya monolog boleh dibahagi kepad dua jenis iaitu monolog luaran dan monolog dalaman . Monolog luaran bermaksud monolog yang dilafazkan sementara monolog dalaman adalah monolog di dalam hati.( Kamarudin Husin dan Siti Hajar Abdul Aziz, 1998:90).
Unsur monolog dalam cerpen ‘Tina’ ialah :
a) ‘Tinaaa!’ ‘ Abang rindu!’ m/s 57 (perenggan 8 baris 2)
b) Aku tak mahu, dia yang kukenal akan melalui peristiwa yang sama.
Oh, Tuhanku.Jangan! ( m/s 61 perenggan 6 baris 2 )
Dalam cerpen ‘ Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ unsur monolognya ialah:
Cintamu Nizami? m/s 71 perenggan 7 baris 1
Rumusannya, laras bahasa adalah variasi bahasa yang berlainan berdasarkan fungsinya.Laras bahasa sastera atau disebut juga sebagai laras kreatif yang bermutu memerlukan kejelasan, perpautan, kesatuan serta bentuk stailistik yang dipelbagaikan. Huraian di atas menunjukkan beberapa contoh unsur dalam laras bahasa yang menjadi aksesori dalam sesebuah penulisan.
4.0 BAHASA PERBANDINGAN
Salah satu gaya bahasa yang sering digunakan di dalam penulisan mahu pun pertuturan seharian ialah bahasa perbandingan. Bahasa perbandingan boleh dibahagikan kepada dua, iaitu bahasa perbandingan yang menunjukkan persamaan dan pertentangan. Menurut Kamus Dewan, ‘bahasa’ boleh ditakrifkan sebagai suatu sistem lambang bunyi suara yang digunakan sebagai alat perhubungan di dalam sesuatu kelompok manusia untuk melahirkan perasaan dan fikiran. Bahasa juga bermaksud kata-kata yang disusun menurut tatabahasa dan digunakan oleh seseorang di dalam percakapan atau tulisan.
Kamus Pelajar mendefinisikan , ‘perbandingan’ sebagai persamaan. Oleh itu, bahasa perbandingan boleh ditafsirkan sebagai satu bentuk bahasa yang digunakan untuk memerihalkan sesuatu perkara atau kejadian tanpa memberitahu secara terus. Penyampaian sesuatu maklumat dan perasaan serta mesej yang hendak disampaikan. diungkap melalui beberapa rangkai kata atau pun perkataan. Elemen-elemen yang terkandung di dalam bahasa perbandingan
ialah gaya bahasa personifikasi, metafora, simile dan banyak lagi.
Fungsi Bahasa Perbandingan
Bahasa perbandingan berfungsi untuk menerangkan sesuatu secara berkias. Secara tidak langsung ia akan dapat menjaga perasaan terhadap sesuatu yang ingin disampaikan. Ini bersesuaian sekali dengan situasi masyarakat kita yang tidak suka berterus-terang dalam berbicara.
Selain itu, bahasa perbandingan digunakan untuk menyamakan sesuatu benda dengan sesuatu keadaan atau peristiwa yang lain. Unsur metafora misalnya, digunakan untuk membandingkan sesuatu benda dengan keadaan atau pun peristiwa yang lain dengan cara menyatukan sesuatu perkataan yang maujud dengan keadaan yang abstrak. Di sini secara tidak langsung, pembaca akan mengetahui maksud perkataan tersebut dengan melihat unsur yang telah digabungkan. Bahasa perbandingan juga dapat membangkitkan jalan cerita atau plot dan huraian sesebuah karya dan sebagai penyeri terhadap sesuatu hasil karya tersebut. Ia juga adalah sebagai penyeri jalan terhadap isi cerita. Seterusnya bahasa perbandingan ini dapat menjadi penambah daya tarikan
kepada cerita supaya ceritanya tidak kering atau hambar dan menjemukan
pembaca.
Bahasa perbandingan juga digunakan untuk menggambarkan atau melukiskan watak dalam sesuatu karya dan memberi pengajaran kepada pembaca tentang akibat daripada sesuatu perbuatan yang tidak baik. Contoh bahasa perbandingan ialah bagaikan harimau kehilangan belangnya boleh membawa maksud seseorang yang berkuasa dalam sesuatu hal, tetapi telah kehilangan kuasa akibat daripada tindakannya yang tidak baik.
Terdapat beberapa contoh bahasa yang menunjukkan perbandingan yang sering
digunakan di dalam sesebuah penulisan karya. Antaranya ialah seperti berikut:
(a) Simile
Unsur simile dalam cerpen Tina ialah :
‘bagai kuntum bunga yang mulai mekar (m/s 54 p8 b1)
Unsur similie dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril ialah ,
‘ Kata-kata itu membakar tubuhnya seperti api yang membakar Ibrahim a.s ’
(m/s 63, 5:2)
(b) Personifikasi
Personifikasi ialah perlambangan sifat-sifat manusia yang diberikan kepada
benda tidak bernyawa atau sesuatu yang abstrak. Contoh dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan ialah ketuaan dunia akan tenggelam juga (3:2) dan
kejujuran mati di hati (1: 4)
Dalam cerpen Tina .....pokok-pokok yang longlai (m/s 1 perenggan 4: baris 2)
Sifat tua, jujur dan longlai adalah sifat manusia, Namun sifat tersebut dipadankan dengan objek bukan manusia iaitu dunia , hati dan pokok-pokok.
Kesannya pembaca dapat merasai elemen-elemen tersebut hidup seperti manusia.
Unsur personifikasi ialah yang kedua ialah menjadikan benda atau binatang seolah-olah manusia. Sifat-sifat manusia seperti perasaan dan keinginan diberikan kepada benda, binatang dan seumpamanya menjadikannya seperti manusia. Contohnya ialah seperti di bawah ini :
Dalam cerpen Tina contoh personifikasi ialah pada ayat basikal yang sudah terbaring (m/s 55 : 7) dan tersambar oleh cuping telingaku suara ambulans (m/s 61:4) dan layang-layang kematian angin ( m/s 54: )
Daripada contoh di atas basikal terbaring, ambulans bersuara dan layang-layang mati menjadikan benda itu seolah-olah seperti manusia.
Dalam cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril unsur personifikasinya
ialah :
i)......rebah di kolam cinta ( m/s 65 p5: b7 )
ii) Puisinya bukan sahaja membakar seluruh manusia di sangkar cintanya
(m/s 66 p7:3)
Dua contoh unsur personifikasi di atas menggunakan kiasan untuk memberikan sifat manusia daripada segi perasaan, perlakuan dan sebagainya kepada benda-benda mati.
(c) Metafora
Gaya bahasa metafora adalah perbandingan secara langsung, iaitu ia memberi sifat sesuatu objek itu secara perbandingan terus. Terdapat dua jenis metafora
iaitu:
(i) Metafora yang tidak memerlukan kata-kata perbandingan seperti bagaikan,laksana dan bagai. Contohnya dalam Cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ ialah Cinta Majnun adalah sekuntum kembang yang tersisip di Sayap Jibril (m/s 71 p7:b 5)
Dalam sajak ‘Manusia dan Kesejahteraan’ metaforanya ialah :
kelelahan kita semakin parah tenatnya (1 : 1)
(ii) Metafora yang menggabungkan unsur konkrit dan abstrak. Contohnya serpihan harapan (m/s p b )dalam Cerpen ‘Sekuntum Kembang di Sayap Jibril’ dan neraka kecintaan (4:3)dalam sajak ‘Manusia
dan Kesejahteraan’
d) Eufemisme
Bahasa yang digunakan untuk tujuan memperhaluskan kata atau ucapan disebut sebagai eufemisme. Ia juga dikenali sebagai ucapan atau ungkapan lembut.
Misalnya, perkataan merogol akan lebih indah dan sopan digantikan dengan memperkosa. Contoh dalam cerpen Tina bahasa eufemise ialah :
‘Tapi sekarang, Tina dah tak ada lagi. ’m/s 61 Perkataan dah tak ada lagi digunakan bagi menggantikan perkataan mati yang bersifat bahasa kasar.
e)Alegori
Alegori adalah cerita yang digunakan sebagai lambang yang digunakan
untuk pendidikan. Watak binatang dijadikan sebagai objek untuk menonjolkan gaya bahasa ini. Contohnya, . watak Sang kancil selalu digunakan untuk melambangkan seseorang yang bijaksana. Elemen alegori ini menggunakan watak binatang sebagai pelakon utama di dalam sesebuah cerita. Antara watak yang biasa digunakan ialah seperti monyet, kura-kura, ular, kucing dan anjing. Tidak ada contoh alegori dalam petikan pengkaji dalam kajian ini.
(f) Antilesis
Gaya bahasa ini adalah bahasa yang membandingkan dua perkara yang
berlainan di dalam masa yang sama. Setiap ayat yang dibina mesti terdiri
daripada dua frasa ayat yang mempunyai makna yang bertentangan. Gaya
bahasa ini banyak digunakan di dalam sesebuah penulisan karya sastera
mahu pun di dalam perbualan seharian.
Dalam Sajak Manusia dan Kesejahteraan, unsur antilesisnya ialah hanya kesejahteraan membunga api (5:3)
Kesimpulannya, bahasa perbandingan terdiri daripada unsur gaya bahasa
yang membandingkan sesuatu perkara yang mempunyai pertalian yang
sama dan berbeza. Sebagai contoh, gaya bahasa simile digunakan untuk membandingkan dua perkara yang mempunyai persamaan. Gaya bahasa ini amat penting dalam membentuk ayat yang gramatis di dalam penulisan sesebuah karya. Di samping itu, ia juga digunakan di dalam kehidupan kita seharian.
Sesebuah penulisan itu tidak akan menarik pembaca untuk menghayatinya secara efektif sekiranya tidak ada unsur-unsur perbandingan di dalamnya
stilistik
Stilistik ialah ilmu tentang stail atau gaya yang dihubungkan dengan penggunaan bahasa. Stilistik ialah gabungan disiplin linguistik untuk mengkaji dan meneliti karya-karya sastera. Ilmu tersebut diperluas dalam bidang kesusasteraan sebagai wahana pengucapan. Kesan penerapan daripada disiplin linguistik tercetuslah ilmu gaya yang membezakan gaya sastera dan gaya bukan sastera.
Mengikut Kamus Linguistik Edisi ketiga, stilistik boleh didefinisikan sebagai ilmu yang membuat penyelidikan tentang bahasa yang digunakan dalam karya sastera atau ilmu yang bersifat interdisiplin antara lingustik dan kesusasteraan ataupun penerapan linguistik pada penelitian gaya bahasa.
Stilistik ialah satu kajian stail yang melibatkan bentuk atau bahasa dan isi kesusasteraan. Ia meliputi kajian mengenai teknik pemakaian bahasa di dalam penulisan dan teknik yang mengkaji segala kemungkinan yang berkaitan dengan gaya bahasa penulisan kesusasteraan yang semata-mata untuk mendapatkan kefahaman sebenar tentang teks kesusasteraan
(Nik Hassan Basri: 378).
Stilistik merujuk kepada penggunaan prinsip-prinsip linguistik terhadap bahasa sastera. Stilistik atau ilmu gaya dapat diangap sebagai kajian variasi linguistik. Variasi linguistik ini mempunyai hubungan yang rapat dengan konteks teks dan konteks situasi. Stilistik mempunyai hubungan yang rapat dengan disiplin sosiolinguistik dan dialektologi. Kedua-duanya pula merupakan cabang linguistik.
Stilistik boleh dibahagi kepada dua perkara. Pertama, ialah kajian tentang kelainan bahasa yang mengandungi bentuk gaya bahasa pengulangan, penyirnaan, perbandingan, pertautan dan pertentangan. Peribahasa, sindiran dan gaya retorik juga termasuk dalam kelainan bahasa. Ciri yang kedua ialah
pemakaian bahasa yang termasuk segala yang tercakup dalam linguistik seperti fonologi, morfologi, sintaksis dan semantik.
Pengkajian bahasa stilistik secara umumnya boleh dibahagi kepada lima bahagian. Pertama ialah gaya bahasa perbandingan seperti mejan, metafora,personifikasi,pleonasme dan simile. Kedua ialah gaya bahasa pertautan Contohnya ialah sinekdok,eufemisme,epitet,antonomasia,eponim, metonimia dan alusi.Ketiga ialah gaya bahasa penyirnaan. Contohnya ialah sinkof,afesis,akronim,apokop, elipsis dan aferisis. Seterusnya ialah gaya bahasa pengulangan atau repetisi. Antaranya ialah asonansi.aliterasi,anafora dan epifora. Kelima ialah gaya bahasa pertentangan iaitu hiperbola inversi dan paradoks.
Mengikut Kamus Linguistik Edisi ketiga, stilistik boleh didefinisikan sebagai ilmu yang membuat penyelidikan tentang bahasa yang digunakan dalam karya sastera atau ilmu yang bersifat interdisiplin antara lingustik dan kesusasteraan ataupun penerapan linguistik pada penelitian gaya bahasa.
Stilistik ialah satu kajian stail yang melibatkan bentuk atau bahasa dan isi kesusasteraan. Ia meliputi kajian mengenai teknik pemakaian bahasa di dalam penulisan dan teknik yang mengkaji segala kemungkinan yang berkaitan dengan gaya bahasa penulisan kesusasteraan yang semata-mata untuk mendapatkan kefahaman sebenar tentang teks kesusasteraan
(Nik Hassan Basri: 378).
Stilistik merujuk kepada penggunaan prinsip-prinsip linguistik terhadap bahasa sastera. Stilistik atau ilmu gaya dapat diangap sebagai kajian variasi linguistik. Variasi linguistik ini mempunyai hubungan yang rapat dengan konteks teks dan konteks situasi. Stilistik mempunyai hubungan yang rapat dengan disiplin sosiolinguistik dan dialektologi. Kedua-duanya pula merupakan cabang linguistik.
Stilistik boleh dibahagi kepada dua perkara. Pertama, ialah kajian tentang kelainan bahasa yang mengandungi bentuk gaya bahasa pengulangan, penyirnaan, perbandingan, pertautan dan pertentangan. Peribahasa, sindiran dan gaya retorik juga termasuk dalam kelainan bahasa. Ciri yang kedua ialah
pemakaian bahasa yang termasuk segala yang tercakup dalam linguistik seperti fonologi, morfologi, sintaksis dan semantik.
Pengkajian bahasa stilistik secara umumnya boleh dibahagi kepada lima bahagian. Pertama ialah gaya bahasa perbandingan seperti mejan, metafora,personifikasi,pleonasme dan simile. Kedua ialah gaya bahasa pertautan Contohnya ialah sinekdok,eufemisme,epitet,antonomasia,eponim, metonimia dan alusi.Ketiga ialah gaya bahasa penyirnaan. Contohnya ialah sinkof,afesis,akronim,apokop, elipsis dan aferisis. Seterusnya ialah gaya bahasa pengulangan atau repetisi. Antaranya ialah asonansi.aliterasi,anafora dan epifora. Kelima ialah gaya bahasa pertentangan iaitu hiperbola inversi dan paradoks.
contoh soalan 2
BAHAGIAN A
ARAHAN
Bahagian A mengandungi LIMA soalan. Jawab SEMUA soalan.
SOALAN Markah
1.
Bidang fonologi dapat dibahagikan kepada dua bahagian iaitu fonetik dan fonemik.
Jelaskan perbezaan antara KEDUA-DUA bahagian tersebut.
( 4 )
2.
Organ artikulasi ialah organ yang menghasilkan bunyi bahasa.
Nyatakan fungsi organ-organ di bawah dalam penghasilan bunyi bahasa.
(i) Bibir
(ii) Gigi
(iii) Gusi
(iv) Lelangit lembut
( 4 )
3.
Terdapat sembilan bunyi vokal baku dan tidak baku dalam bahasa Melayu. Dengan bantuan rajah, tunjukkan kedudukan bunyi-bunyi vokal tersebut.
( 4 )
4.
Dalam Sistem Ejaan Rumi Baharu Bahasa Melayu terdapat lima bunyi konsonan yang ditulis dengan dwilambang atau digraf.
Jelaskan EMPAT daripadanya dengan mengemukakan contoh kata yang sesuai.
( 4 )
5.
Kemukakan takrifan anda tentang Hukum D-M dengan mengemukakan EMPAT contoh frasa yang relevan.
( 4 )
(Jumlah: 20)
1…
HDML1203_SEM SEPT09/F_NZ
BAHAGIAN B
ARAHAN
Bahagian B mengandungi LIMA soalan. Jawab TIGA soalan SAHAJA.
SOALAN Markah
1.
Terdapat tiga jenis diftong dalam bahasa Melayu.
(a) Nyatakan KETIGA-TIGA jenis diftong tersebut dengan mengemukakan contoh kata yang sesuai untuk setiap jenis.
(b) Jelaskan konsep diftong dan perihalkan keadaan lidah sewaktu bunyi-bunyi tersebut diujarkan.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
2.
(a) Huraikan secara ringkas tentang perkembangan sistem ejaan Rumi bahasa Melayu.
(b) Perihalkan TIGA kaedah pengajaran ejaan yang berkesan berserta contoh yang sesuai.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
3.
Kata pinjaman ialah kata yang diambil daripada bahasa asing atau bahasa serumpun yang dieja mengikut sistem ejaan dan sebutan bahasa Melayu.
(a) Kemukakan TIGA bahasa asing yang menjadi sumber kata pinjaman bahasa Melayu dan berikan DUA contoh kata bagi setiap bahasa tersebut.
(b) Jelaskan konsep kekecualian dan kemukakan ENAM pola kekecualian vokal bahasa Melayu berserta contoh yang relevan.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
2…
HDML1203_SEM SEPT09/F_NZ
4.
Penggunaan tanda baca dan ejaan yang tidak tepat akan mengganggu pembacaan dan pemahaman pembaca.
(a) Dengan contoh yang sesuai, jelaskan kegunaan tanda elipsis dan tanda koma bertitik.
(b) Morfem terikat `di’ dan `ke’ boleh berfungsi sebagai awalan dan kata sendi nama.
Nyatakan perbezaan penulisan antara kedua-dua fungsi tersebut dan berikan ENAM contoh ayat bagi setiap fungsi.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
5.
Menurut Garvin dan Mathiot (1998), bahasa baku bermaksud pembakuan dalam semua aspek bahasa yang menjadi norma kebahasaan bagi seluruh masyarakat.
(a) Berikan takrifan bahasa Melayu baku dan nyatakan sebab-sebab dialek Melayu Johor-Riau dipilih sebagai bahasa Melayu baku.
(b) Bincangkan matlamat pembakuan bahasa.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
3…
HDML1203_SEM SEPT09/F_NZ
BAHAGIAN C
ARAHAN
Bahagian C mengandungi DUA soalan. Jawab SATU soalan SAHAJA.
SOALAN Markah
1.
Peranan Dewan Bahasa dan Pustaka dalam memajukan bahasa Melayu amat penting terutama dalam pengembangan bahasa dan pembentukan istilah.
(a) Jelaskan EMPAT peranan Bahagian Peristilahan Dewan Bahasa dan Pustaka dalam usaha membina dan memperkembangkan istilah bahasa Melayu.
(b) Perturunkan EMPAT syarat pemilihan kata daripada perbendaharaan kata umum bahasa Melayu dan bahasa serumpun dalam pembentukan istilah bahasa Melayu.
( 8 )
( 12 )
(Jumlah: 20)
2.
Dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa Malaysia, aktiviti pengayaan dan pemulihan yang sesuai dengan kebolehan murid diadakan sebagai aktiviti susulan.
Berikan takrifan konsep pengayaan dan pemulihan. Kedua-dua konsep pengayaan dan pemulihan bermatlamat membantu dan meningkatkan kebolehan murid.
Beri huraian lanjut tentang perbezaan matlamat antara KEDUA-DUANYA.
(Jumlah: 20)
ARAHAN
Bahagian A mengandungi LIMA soalan. Jawab SEMUA soalan.
SOALAN Markah
1.
Bidang fonologi dapat dibahagikan kepada dua bahagian iaitu fonetik dan fonemik.
Jelaskan perbezaan antara KEDUA-DUA bahagian tersebut.
( 4 )
2.
Organ artikulasi ialah organ yang menghasilkan bunyi bahasa.
Nyatakan fungsi organ-organ di bawah dalam penghasilan bunyi bahasa.
(i) Bibir
(ii) Gigi
(iii) Gusi
(iv) Lelangit lembut
( 4 )
3.
Terdapat sembilan bunyi vokal baku dan tidak baku dalam bahasa Melayu. Dengan bantuan rajah, tunjukkan kedudukan bunyi-bunyi vokal tersebut.
( 4 )
4.
Dalam Sistem Ejaan Rumi Baharu Bahasa Melayu terdapat lima bunyi konsonan yang ditulis dengan dwilambang atau digraf.
Jelaskan EMPAT daripadanya dengan mengemukakan contoh kata yang sesuai.
( 4 )
5.
Kemukakan takrifan anda tentang Hukum D-M dengan mengemukakan EMPAT contoh frasa yang relevan.
( 4 )
(Jumlah: 20)
1…
HDML1203_SEM SEPT09/F_NZ
BAHAGIAN B
ARAHAN
Bahagian B mengandungi LIMA soalan. Jawab TIGA soalan SAHAJA.
SOALAN Markah
1.
Terdapat tiga jenis diftong dalam bahasa Melayu.
(a) Nyatakan KETIGA-TIGA jenis diftong tersebut dengan mengemukakan contoh kata yang sesuai untuk setiap jenis.
(b) Jelaskan konsep diftong dan perihalkan keadaan lidah sewaktu bunyi-bunyi tersebut diujarkan.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
2.
(a) Huraikan secara ringkas tentang perkembangan sistem ejaan Rumi bahasa Melayu.
(b) Perihalkan TIGA kaedah pengajaran ejaan yang berkesan berserta contoh yang sesuai.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
3.
Kata pinjaman ialah kata yang diambil daripada bahasa asing atau bahasa serumpun yang dieja mengikut sistem ejaan dan sebutan bahasa Melayu.
(a) Kemukakan TIGA bahasa asing yang menjadi sumber kata pinjaman bahasa Melayu dan berikan DUA contoh kata bagi setiap bahasa tersebut.
(b) Jelaskan konsep kekecualian dan kemukakan ENAM pola kekecualian vokal bahasa Melayu berserta contoh yang relevan.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
2…
HDML1203_SEM SEPT09/F_NZ
4.
Penggunaan tanda baca dan ejaan yang tidak tepat akan mengganggu pembacaan dan pemahaman pembaca.
(a) Dengan contoh yang sesuai, jelaskan kegunaan tanda elipsis dan tanda koma bertitik.
(b) Morfem terikat `di’ dan `ke’ boleh berfungsi sebagai awalan dan kata sendi nama.
Nyatakan perbezaan penulisan antara kedua-dua fungsi tersebut dan berikan ENAM contoh ayat bagi setiap fungsi.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
5.
Menurut Garvin dan Mathiot (1998), bahasa baku bermaksud pembakuan dalam semua aspek bahasa yang menjadi norma kebahasaan bagi seluruh masyarakat.
(a) Berikan takrifan bahasa Melayu baku dan nyatakan sebab-sebab dialek Melayu Johor-Riau dipilih sebagai bahasa Melayu baku.
(b) Bincangkan matlamat pembakuan bahasa.
( 6 )
( 14 )
(Jumlah: 20)
3…
HDML1203_SEM SEPT09/F_NZ
BAHAGIAN C
ARAHAN
Bahagian C mengandungi DUA soalan. Jawab SATU soalan SAHAJA.
SOALAN Markah
1.
Peranan Dewan Bahasa dan Pustaka dalam memajukan bahasa Melayu amat penting terutama dalam pengembangan bahasa dan pembentukan istilah.
(a) Jelaskan EMPAT peranan Bahagian Peristilahan Dewan Bahasa dan Pustaka dalam usaha membina dan memperkembangkan istilah bahasa Melayu.
(b) Perturunkan EMPAT syarat pemilihan kata daripada perbendaharaan kata umum bahasa Melayu dan bahasa serumpun dalam pembentukan istilah bahasa Melayu.
( 8 )
( 12 )
(Jumlah: 20)
2.
Dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa Malaysia, aktiviti pengayaan dan pemulihan yang sesuai dengan kebolehan murid diadakan sebagai aktiviti susulan.
Berikan takrifan konsep pengayaan dan pemulihan. Kedua-dua konsep pengayaan dan pemulihan bermatlamat membantu dan meningkatkan kebolehan murid.
Beri huraian lanjut tentang perbezaan matlamat antara KEDUA-DUANYA.
(Jumlah: 20)
soalan linguistik/fonetik
BAHAGIAN A
ARAHAN
Bahagian A mengandungi LIMA soalan. Jawab SEMUA soalan.
SOALAN: Markah
1.
Pembakuan Bahasa Melayu bertujuan menyeragamkan cara berbahasa dan bertutur serta mengurangkan pelbagai variasi sebutan pengguna bahasa Melayu.
Selain matlamat di atas, berikan DUA matlamat pembakuan bahasa Melayu.
( 4 )
2.
Pengetahuan tentang peranan alat dan daerah artikulasi penting dalam memahami jenis–jenis bunyi bahasa.
Namakan mengikut turutan jenis bunyi bahasa yang sesuai dengan penyataan yang diberi di bawah.
(a) Bunyi yang dihasilkan apabila lelangit lembut diturunkan bagi membolehkan udara keluar melalui rongga hidung.
(b) Bunyi yang dihasilkan dengan geluncuran dua bunyi vokal tetapi hanya mengandungi satu puncak sebutan.
(c) Bunyi yang dihasilkan apabila berlakunya sekatan arus udara, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.
(d) Bunyi bersuara yang dihasilkan tanpa apa-apa sekatan pada arus udara dan pita suara bergetar.
( 4 )
1...
HDML1203_SEM JAN/10/F_NZ
3.
Secara ringkas, jelaskan konsep fonologi dan huraikan DUA tujuan ujian fonologi.
( 4 )
4.
Menurut Sistem Ejaan Rumi Baharu Bahasa Melayu, ejaan bagi kata serapan bahasa Inggeris yang mempunyai konsonan bergabung adalah dengan cara menggugurkan satu huruf konsonan yang sama.
Tunjukkan penggunaan kaedah ini dengan mengemukakan LAPAN contoh perkataan dengan ejaan terjemahannya.
( 4 )
5.
Ilmu Linguistik mempunyai pelbagai cabang yang berkait antara satu sama lain. Nyatakan bidang linguistik yang sesuai dengan penyataan di bawah:
(a) Bidang linguistik yang menjelaskan penggunaan ilmu linguistik dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa.
(b) Bidang linguistik yang meneliti persamaan dan perbezaan antara dua bahasa yang mempunyai hubungan sejarah.
(c) Bidang linguistik yang memperkatakan kajian bahasa secara ilmiah dan saintifik.
(d) Bidang linguistik yang memerihalkan aspek fonologi, morfologi dan sintaksis sesuatu bahasa secara saintifik.
( 4 )
(Jumlah: 20)
2…
HDML1203_SEM JAN/10/F_NZ
BAHAGIAN B
ARAHAN
Bahagian B mengandungi LIMA soalan. Jawab TIGA soalan SAHAJA.
SOALAN: Markah
1.
Bunyi-bunyi vokal bahasa Melayu terdiri daripada vokal hadapan, vokal tengah dan vokal belakang.
(a) Dengan bantuan rajah, tunjukkan kedudukannya.
(b) Beri huraian tentang penghasilan TIGA bunyi vokal hadapan yang ditunjukkan dalam rajah anda (soalan (a)).
( 8 )
( 12 )
(Jumlah: 20)
2.
Kata ganda ialah perkataan yang mengalami proses pengulangan sama ada seluruh, sebahagian (separa), dan bersajak atau berima.
(a) Beri takrifan anda tentang kata ganda seluruh.
Beri DUA contoh bagi setiap kata ganda seluruh yang terdiri daripada:
(i) kata nama
(ii) kata kerja
(iii) kata adjektif.
(b) Kata ganda bersajak/berima atau berentak merupakan proses menggandakan kata dasar mengikut rentak bunyi tertentu. Perjelaskan TIGA rentak persamaan/penyesuaian bunyi dan kemukakan TIGA contoh kata ganda bagi setiap rentak.
( 8 )
( 12 )
(Jumlah: 20)
ARAHAN
Bahagian A mengandungi LIMA soalan. Jawab SEMUA soalan.
SOALAN: Markah
1.
Pembakuan Bahasa Melayu bertujuan menyeragamkan cara berbahasa dan bertutur serta mengurangkan pelbagai variasi sebutan pengguna bahasa Melayu.
Selain matlamat di atas, berikan DUA matlamat pembakuan bahasa Melayu.
( 4 )
2.
Pengetahuan tentang peranan alat dan daerah artikulasi penting dalam memahami jenis–jenis bunyi bahasa.
Namakan mengikut turutan jenis bunyi bahasa yang sesuai dengan penyataan yang diberi di bawah.
(a) Bunyi yang dihasilkan apabila lelangit lembut diturunkan bagi membolehkan udara keluar melalui rongga hidung.
(b) Bunyi yang dihasilkan dengan geluncuran dua bunyi vokal tetapi hanya mengandungi satu puncak sebutan.
(c) Bunyi yang dihasilkan apabila berlakunya sekatan arus udara, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.
(d) Bunyi bersuara yang dihasilkan tanpa apa-apa sekatan pada arus udara dan pita suara bergetar.
( 4 )
1...
HDML1203_SEM JAN/10/F_NZ
3.
Secara ringkas, jelaskan konsep fonologi dan huraikan DUA tujuan ujian fonologi.
( 4 )
4.
Menurut Sistem Ejaan Rumi Baharu Bahasa Melayu, ejaan bagi kata serapan bahasa Inggeris yang mempunyai konsonan bergabung adalah dengan cara menggugurkan satu huruf konsonan yang sama.
Tunjukkan penggunaan kaedah ini dengan mengemukakan LAPAN contoh perkataan dengan ejaan terjemahannya.
( 4 )
5.
Ilmu Linguistik mempunyai pelbagai cabang yang berkait antara satu sama lain. Nyatakan bidang linguistik yang sesuai dengan penyataan di bawah:
(a) Bidang linguistik yang menjelaskan penggunaan ilmu linguistik dalam pengajaran dan pembelajaran bahasa.
(b) Bidang linguistik yang meneliti persamaan dan perbezaan antara dua bahasa yang mempunyai hubungan sejarah.
(c) Bidang linguistik yang memperkatakan kajian bahasa secara ilmiah dan saintifik.
(d) Bidang linguistik yang memerihalkan aspek fonologi, morfologi dan sintaksis sesuatu bahasa secara saintifik.
( 4 )
(Jumlah: 20)
2…
HDML1203_SEM JAN/10/F_NZ
BAHAGIAN B
ARAHAN
Bahagian B mengandungi LIMA soalan. Jawab TIGA soalan SAHAJA.
SOALAN: Markah
1.
Bunyi-bunyi vokal bahasa Melayu terdiri daripada vokal hadapan, vokal tengah dan vokal belakang.
(a) Dengan bantuan rajah, tunjukkan kedudukannya.
(b) Beri huraian tentang penghasilan TIGA bunyi vokal hadapan yang ditunjukkan dalam rajah anda (soalan (a)).
( 8 )
( 12 )
(Jumlah: 20)
2.
Kata ganda ialah perkataan yang mengalami proses pengulangan sama ada seluruh, sebahagian (separa), dan bersajak atau berima.
(a) Beri takrifan anda tentang kata ganda seluruh.
Beri DUA contoh bagi setiap kata ganda seluruh yang terdiri daripada:
(i) kata nama
(ii) kata kerja
(iii) kata adjektif.
(b) Kata ganda bersajak/berima atau berentak merupakan proses menggandakan kata dasar mengikut rentak bunyi tertentu. Perjelaskan TIGA rentak persamaan/penyesuaian bunyi dan kemukakan TIGA contoh kata ganda bagi setiap rentak.
( 8 )
( 12 )
(Jumlah: 20)
Sunday, June 5, 2011
fungsi intonasi
Terdapat beberapa fungsi intonasi. Antaranya:
Fungsi Emosional
Fungsi ini digunakan untuk menyatakan pelbagai makna, sikap -seperti kegembiraan, kebosanan, kemarahan, kekejutan, kekecualian, ketakutan, dan ratusan sikap yang lain.
Fungsi Gramatis
Fungsi ini digunakan untuk menandakan kontras dari segi tatabahasa terhadap sesuatu ujaran, sama ada sesuatu klausa atau ayat itu berupa pertanyaan atau pernyataan, positif atau negatif, dan seumpamanya.
Fungsi Struktur Informasi
Fungsi ini digunakan untuk memberikan sesuatu yang baru berbanding dengan yang telah dimaklumkan di dalam makna sesebuah ujaran, iaitu dengan menekankan kala yang membawa makna tersebut.
Fungsi Tekstual
Fungsi ini digunakan untuk membentuk nada dan gaya suara yang turun naik bagi wacana yang lebih luas seperti pembacaan teks berita yang membezakan satu berita dengan berita yang lain.
Fungsi Psikologis
Fungsi ini digunakan untuk membantu kita menggubah bahasa menjadi unit-unit ujaran yang mudah dilihat dan diingat, seperti belajar urutan nombor yang panjang atau ungkapan di dalam ucapan.
Fungsi lndexical
Fungsi ini digunakan untuk menandai identiti seseorang, iaitu membantu mengenali seseorang sama ada tergolong di dalam kumpulan sosial atau pekerjaan yang berbeza, seperti khatib, penjual ubat, atau general tentera.
4.Nyatakan prinsip-prinsip pengajaran fonologi.
PRINSIP PENGAJARAN FONOLOGI DAN SISTEM EJAAN
Prinsip penting bagi semua perkara, subjek, pendapat dan pegangan hidup. Hal ini demikian bagi bidang fonologi dan sistem ejaan. Di dalam fonologi terdapat beberapa prinsip yang perlu anda tahu supaya anda benar benar memahami kehendak sesuau pendapat atau idea. Prinsip yang dinyatakan di bawah penting di dalam pengajaran fonologi.
Dari mudah kepada susah
Kontekstual dan autentik
Menggunakan sumber sebutan jati bahasa pertama
Tidak menguji ingatan tetapi menguji pemahaman rumus bunyi dan ejaan.
Memberi tumpuan kepada pendeskriminasian bunyi.
Bersifat konstruktif
Menggunakan pelbagai sumber
Melibatkan ketiga-tiga domain afektif, kognitif dan psikomotor.
‘Hands on’ dan ‘minds on’.
Memberikan tumpuan kepada Kemahiran Bernilai Tambah: pembelajaran konstruktivisme, kemahiran berfikir, pembelajaran kontekstual, kajian masa depan, kemahiran teknologi maklumat dan komunikasi, kemahiran belajar cara belajar, dan kecerdasan pelbagai.
Mementingkan aspek kesantunan dalam berbahasa
Fungsi Emosional
Fungsi ini digunakan untuk menyatakan pelbagai makna, sikap -seperti kegembiraan, kebosanan, kemarahan, kekejutan, kekecualian, ketakutan, dan ratusan sikap yang lain.
Fungsi Gramatis
Fungsi ini digunakan untuk menandakan kontras dari segi tatabahasa terhadap sesuatu ujaran, sama ada sesuatu klausa atau ayat itu berupa pertanyaan atau pernyataan, positif atau negatif, dan seumpamanya.
Fungsi Struktur Informasi
Fungsi ini digunakan untuk memberikan sesuatu yang baru berbanding dengan yang telah dimaklumkan di dalam makna sesebuah ujaran, iaitu dengan menekankan kala yang membawa makna tersebut.
Fungsi Tekstual
Fungsi ini digunakan untuk membentuk nada dan gaya suara yang turun naik bagi wacana yang lebih luas seperti pembacaan teks berita yang membezakan satu berita dengan berita yang lain.
Fungsi Psikologis
Fungsi ini digunakan untuk membantu kita menggubah bahasa menjadi unit-unit ujaran yang mudah dilihat dan diingat, seperti belajar urutan nombor yang panjang atau ungkapan di dalam ucapan.
Fungsi lndexical
Fungsi ini digunakan untuk menandai identiti seseorang, iaitu membantu mengenali seseorang sama ada tergolong di dalam kumpulan sosial atau pekerjaan yang berbeza, seperti khatib, penjual ubat, atau general tentera.
4.Nyatakan prinsip-prinsip pengajaran fonologi.
PRINSIP PENGAJARAN FONOLOGI DAN SISTEM EJAAN
Prinsip penting bagi semua perkara, subjek, pendapat dan pegangan hidup. Hal ini demikian bagi bidang fonologi dan sistem ejaan. Di dalam fonologi terdapat beberapa prinsip yang perlu anda tahu supaya anda benar benar memahami kehendak sesuau pendapat atau idea. Prinsip yang dinyatakan di bawah penting di dalam pengajaran fonologi.
Dari mudah kepada susah
Kontekstual dan autentik
Menggunakan sumber sebutan jati bahasa pertama
Tidak menguji ingatan tetapi menguji pemahaman rumus bunyi dan ejaan.
Memberi tumpuan kepada pendeskriminasian bunyi.
Bersifat konstruktif
Menggunakan pelbagai sumber
Melibatkan ketiga-tiga domain afektif, kognitif dan psikomotor.
‘Hands on’ dan ‘minds on’.
Memberikan tumpuan kepada Kemahiran Bernilai Tambah: pembelajaran konstruktivisme, kemahiran berfikir, pembelajaran kontekstual, kajian masa depan, kemahiran teknologi maklumat dan komunikasi, kemahiran belajar cara belajar, dan kecerdasan pelbagai.
Mementingkan aspek kesantunan dalam berbahasa
Bunyi-bunyi vokal bahasa Melayu terdiri daripada vokal hadapan, vokal tengah dan vokal belakang.
Vokal Hadapan Separuh Sempit [ e ]
Vokal ini terletak di tengah bahagian hadapan mulut. Kalau kita cuba menyebutnya kita dapati lidah berada tidak tinggi atas seperti vokal [ i ] dan tidak di bawah seperti vokal [ a ], tetapi di tengah. Untuk menyebutnya hadapan lidah dinaikkan tetapi lebih rendah daripada bunyi vokal [i] sementara alat-alat lain serupa peranannya. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan dan pita suara dirapatkan.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[elo?] [laher] [kole ε]
[esa] [merah]
[e n ã ?] [lateh]
[ela ?] [leka]
[eka] [sepa?]
Vokal Hadapan Separuh Luas [ e ]
Hadapan lidah dinaikkan separuh luas (lebih rendah daripada cara membunyikan vokal [e] ) yang bergerak ke arah lelangit keras, iaitu hujung lidah mencecahi gigi dan gusi sebelah bawah. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan untuk menutup rongga hidung dan pita suara bergetar.Contoh:
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[elok] [belok] [leher]
[teleng]
Vokal Hadapan Luas [a]
Vokal ini terletak jauh di bahagian bawah, seolah olah terhampar dan mulut kita di dalam keadaan terbuka luas. Hadapan lidah dinaikkan sedikit sahaja ke arah lelangit keras, anak tekak dan lelangit lembut menutup rongga hidung dan pita suara bergetar. Vokal ini paling banyak terdapat dalam bahasa Melayu.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[ahli ] [m ã ka] [bola]
[ambil] [nanãs] [m ãm ã]
[anjiN] [ ŋ ã ŋ ã] [ laba ]
[jaga? ] [ m ã la m ] [ di ya ]
[ tapai ] [ supaya ]
4. Bunyi-bunyi konsonan terdiri daripada konsonan letupan (plosif), letusan (afrikat), sengau (nasal), geseran (frikatif), getaran (trill), sisian (lateral), dan separuh vokal (semi vowel).
(a) Jelaskan konsep konsonan letupan dan perturunkan EMPAT bunyi konsonan tersebut.
Jawapan:
konsonan yang dikeluarkan dengan udara ditahan dan dilepaskan dengan cepat. Konsonan yang dihasilkan dengan cara ini dipanggil letupan.
EMPAT bunyi konsonan tersebut.
1. Konsonan [p]
2. [bKonsonan [t]
3. [dKonsonan [k] dan [g]
4. Konsonan [j] dan [dʒ ]
Jawapan lain ialah :
Hentian [?]
(b) Dengan contoh, bezakan cara penghasilan EMPAT bunyi konsonan tersebut.
(dipetik oum paper exam)
1. Konsonan [p] dan [b]: Jika lelangit lembut dinaikkan dan bibir dirapatkan, kemudian udara tersekat pada dua bibir dan udara dipaksa keluar. Jika dengan cepat dibuka mulut, keluarlah bunyi [p]. Penghasilan konsonan ini dinamakan letupan dua bibir tak bersuara kerana pita suara tidak bergetar. Jika pita suara bergetar, bunyi itu ialah letupan dua bibir bersuara [b].
2. Konsonan [t] dan [d]: Udara bukan sahaja boleh tersekat dengan merapatkan dua bibir, tetapi juga dengan mengenakan hujung lidah pada gusi, lelangit lembut dinaikkan dan udara tertahan. Jika proses sekatan ini dilepaskan, terdapat bunyi [t] letupan gusi tak bersuara. Jika pita suara digetarkan, terbitlah bunyi letupan gusi bersuara [d].
3. Konsonan [k] dan [g]: Bunyi letupan lelangit lembut tak bersuara [k] dan letupan lelangit lembut bersuara [g]. Untuk menghasilkan bunyi [k], belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut untuk menyekat arus udara. Di samping itu, lelangit lembut dan anak tekak dirapatkan ke rongga tekak bagi menyekat arus udara ke rongga hidung. Untuk menghasilkan bunyi [g] caranya sama seperti bunyi konsonan [k] tetapi pita suara dirapatkan, arus udara yang keluar melalui rongga mulut menggetarkan pita suara.
4. Konsonan [j] dan [dʒ ]: Bunyi [j] dihasilkan apabila hadapan lidah dinaikkan rapat ke lelangit keras untuk membuat sekatan pada arus udara. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan ke belakang atau ke dinding rongga tekak untuk membuat sekatan terhadap arus udara ke rongga hidung.
Pada masa ini pita suara direnggangkan, arus udara yang melalui rongga mulut tidak menggetarkan pita suara tetapi udara yang tersekat di hadapan lidah dan lelangit keras dilepaskan perlahan-lahan. Untuk menghasilkan konsonan [j] proses yang sama dilakukan tetapi pita suara bergetar.
Vokal ini terletak di tengah bahagian hadapan mulut. Kalau kita cuba menyebutnya kita dapati lidah berada tidak tinggi atas seperti vokal [ i ] dan tidak di bawah seperti vokal [ a ], tetapi di tengah. Untuk menyebutnya hadapan lidah dinaikkan tetapi lebih rendah daripada bunyi vokal [i] sementara alat-alat lain serupa peranannya. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan dan pita suara dirapatkan.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[elo?] [laher] [kole ε]
[esa] [merah]
[e n ã ?] [lateh]
[ela ?] [leka]
[eka] [sepa?]
Vokal Hadapan Separuh Luas [ e ]
Hadapan lidah dinaikkan separuh luas (lebih rendah daripada cara membunyikan vokal [e] ) yang bergerak ke arah lelangit keras, iaitu hujung lidah mencecahi gigi dan gusi sebelah bawah. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan untuk menutup rongga hidung dan pita suara bergetar.Contoh:
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[elok] [belok] [leher]
[teleng]
Vokal Hadapan Luas [a]
Vokal ini terletak jauh di bahagian bawah, seolah olah terhampar dan mulut kita di dalam keadaan terbuka luas. Hadapan lidah dinaikkan sedikit sahaja ke arah lelangit keras, anak tekak dan lelangit lembut menutup rongga hidung dan pita suara bergetar. Vokal ini paling banyak terdapat dalam bahasa Melayu.
Contoh:
Awal kata Tengah kata Akhir kata
[ahli ] [m ã ka] [bola]
[ambil] [nanãs] [m ãm ã]
[anjiN] [ ŋ ã ŋ ã] [ laba ]
[jaga? ] [ m ã la m ] [ di ya ]
[ tapai ] [ supaya ]
4. Bunyi-bunyi konsonan terdiri daripada konsonan letupan (plosif), letusan (afrikat), sengau (nasal), geseran (frikatif), getaran (trill), sisian (lateral), dan separuh vokal (semi vowel).
(a) Jelaskan konsep konsonan letupan dan perturunkan EMPAT bunyi konsonan tersebut.
Jawapan:
konsonan yang dikeluarkan dengan udara ditahan dan dilepaskan dengan cepat. Konsonan yang dihasilkan dengan cara ini dipanggil letupan.
EMPAT bunyi konsonan tersebut.
1. Konsonan [p]
2. [bKonsonan [t]
3. [dKonsonan [k] dan [g]
4. Konsonan [j] dan [dʒ ]
Jawapan lain ialah :
Hentian [?]
(b) Dengan contoh, bezakan cara penghasilan EMPAT bunyi konsonan tersebut.
(dipetik oum paper exam)
1. Konsonan [p] dan [b]: Jika lelangit lembut dinaikkan dan bibir dirapatkan, kemudian udara tersekat pada dua bibir dan udara dipaksa keluar. Jika dengan cepat dibuka mulut, keluarlah bunyi [p]. Penghasilan konsonan ini dinamakan letupan dua bibir tak bersuara kerana pita suara tidak bergetar. Jika pita suara bergetar, bunyi itu ialah letupan dua bibir bersuara [b].
2. Konsonan [t] dan [d]: Udara bukan sahaja boleh tersekat dengan merapatkan dua bibir, tetapi juga dengan mengenakan hujung lidah pada gusi, lelangit lembut dinaikkan dan udara tertahan. Jika proses sekatan ini dilepaskan, terdapat bunyi [t] letupan gusi tak bersuara. Jika pita suara digetarkan, terbitlah bunyi letupan gusi bersuara [d].
3. Konsonan [k] dan [g]: Bunyi letupan lelangit lembut tak bersuara [k] dan letupan lelangit lembut bersuara [g]. Untuk menghasilkan bunyi [k], belakang lidah dirapatkan ke lelangit lembut untuk menyekat arus udara. Di samping itu, lelangit lembut dan anak tekak dirapatkan ke rongga tekak bagi menyekat arus udara ke rongga hidung. Untuk menghasilkan bunyi [g] caranya sama seperti bunyi konsonan [k] tetapi pita suara dirapatkan, arus udara yang keluar melalui rongga mulut menggetarkan pita suara.
4. Konsonan [j] dan [dʒ ]: Bunyi [j] dihasilkan apabila hadapan lidah dinaikkan rapat ke lelangit keras untuk membuat sekatan pada arus udara. Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan ke belakang atau ke dinding rongga tekak untuk membuat sekatan terhadap arus udara ke rongga hidung.
Pada masa ini pita suara direnggangkan, arus udara yang melalui rongga mulut tidak menggetarkan pita suara tetapi udara yang tersekat di hadapan lidah dan lelangit keras dilepaskan perlahan-lahan. Untuk menghasilkan konsonan [j] proses yang sama dilakukan tetapi pita suara bergetar.
jawapan fonetik
JAWAPAN soalan FONETIK 1
1. Pengetahuan tentang peranan alat dan daerah artikulasi penting dalam memahami jenis–jenis bunyi bahasa.Namakan mengikut turutan jenis bunyi bahasa yang sesuai dengan penyataan yang diberi di bawah.
(a) Bunyi yang dihasilkan apabila lelangit lembut diturunkan bagi membolehkan udara keluar melalui rongga hidung.
Jawapan – vocal sengau
(b) Bunyi yang dihasilkan dengan geluncuran dua bunyi vokal tetapi hanya mengandungi satu puncak sebutan.
Jawapan -Diftong
(c) Bunyi yang dihasilkan apabila berlakunya sekatan arus udara, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.
Jawapan- Konsonan ( ialah bunyi-bunyi bahasa yang apabila dikeluarkan bunyi-bunyi ini menerima sekatan, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.)
(d) Bunyi bersuara yang dihasilkan tanpa apa-apa sekatan pada arus udara dan pita suara bergetar.
Jawapan: Vokal
2. Secara ringkas, jelaskan konsep fonologi dan huraikan DUA tujuan ujian fonologi
Fonologi ialah bidang yang mengkaji sistem bunyi yang bermakna yang diucapkan oleh manusia. Apakah yang dikatakan bunyi-bunyi yang bermakna itu? Kita sedia memaklumi bahawa pertuturan ialah bunyi-bunyi yang bermakna kerana apabila dua orang bertutur, mereka saling memahami perkara yang dituturkan.
Kesimpulannya, bidang fonologi sebenarnya merumuskan, menghuraikan dan menjelaskan segala bentuk bunyi di dalam sesuatu bahasa dengan teliti untuk menentukan peraturan dan bentuk bunyi yang tertentu. Sehubungan dengan itu, fonologi dapat dipecahkan kepada dua bahagian- iaitu fonetik dan fonemik.
1. Pengetahuan tentang peranan alat dan daerah artikulasi penting dalam memahami jenis–jenis bunyi bahasa.Namakan mengikut turutan jenis bunyi bahasa yang sesuai dengan penyataan yang diberi di bawah.
(a) Bunyi yang dihasilkan apabila lelangit lembut diturunkan bagi membolehkan udara keluar melalui rongga hidung.
Jawapan – vocal sengau
(b) Bunyi yang dihasilkan dengan geluncuran dua bunyi vokal tetapi hanya mengandungi satu puncak sebutan.
Jawapan -Diftong
(c) Bunyi yang dihasilkan apabila berlakunya sekatan arus udara, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.
Jawapan- Konsonan ( ialah bunyi-bunyi bahasa yang apabila dikeluarkan bunyi-bunyi ini menerima sekatan, sempitan, dan geseran sama ada di bahagian rongga mulut, tekak atau hidung.)
(d) Bunyi bersuara yang dihasilkan tanpa apa-apa sekatan pada arus udara dan pita suara bergetar.
Jawapan: Vokal
2. Secara ringkas, jelaskan konsep fonologi dan huraikan DUA tujuan ujian fonologi
Fonologi ialah bidang yang mengkaji sistem bunyi yang bermakna yang diucapkan oleh manusia. Apakah yang dikatakan bunyi-bunyi yang bermakna itu? Kita sedia memaklumi bahawa pertuturan ialah bunyi-bunyi yang bermakna kerana apabila dua orang bertutur, mereka saling memahami perkara yang dituturkan.
Kesimpulannya, bidang fonologi sebenarnya merumuskan, menghuraikan dan menjelaskan segala bentuk bunyi di dalam sesuatu bahasa dengan teliti untuk menentukan peraturan dan bentuk bunyi yang tertentu. Sehubungan dengan itu, fonologi dapat dipecahkan kepada dua bahagian- iaitu fonetik dan fonemik.
Subscribe to:
Posts (Atom)