PERANAN BAHASA MELAYU
1) Asas pembinaan negara dan kebudayaan masyarakat Perkara
152 Perlembagaan Persekutuan telah memainkan peranan penting menjadikan Bahasa
Melayu sebagai asas pembinaan negara. Sesungguhnya Perkara 152 ini telah
mengiktiraf dan mengisytiharkan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan serta
bahasa rasmi negara. Perkara ini termaktub dalam Perkara 152 (1). Hal ini
disebabkan menjadi satu kepentingan bahawa negara ini mempunyai masyarakat yang
berbilang kaum dan sangat memerlukan satu bahasa sebagai panduan. Bahasa ini
pula boleh difahami oleh setiap kaum. Lagipun peruntukan ini adalah berdasarkan
penduduk asal di Malaysia iaitu orang Melayu yang memonopoli lebih daripada 50
peratus penduduknya. Oleh yang demikian, dengan termaktubnya Perkara 152
mendapati negara mempunyai asas yang kukuh untuk membina sebuah negara.
2) Lambang jati diriBahasa Melayu mempunyai lambang, iaitu
sebagai bahasa kebangsaan, bahasa rasmi, dan bahasa pemersatu. Hasrat ini
terungkap dalam dasar bahasa dengan merujuk pada Perkara 152 Perlembagaan
Persekutuan Tanah Melayu. Melalui perkara ini, Bahasa Melayu telah dipilih
sebagai lambang jati diri warganegara Malaysia. Hal ini sangat diperlukan
kerana setiap negara mempunyai bahasanya sendiri. Contohnya Negara Jepun dengan
hasa Jepunnya, Negara Jerman dengan Bahasa Jermannya dan Negara Perancis dengan
Bahasa Perancisnya. Oleh hal demikian, Bahasa Melayu memainkan peranan sebagai
lambang Negara Malysia di persada dunia. Dengan hal demikian, bahasa Melayu
berperanan sebagai perakuan kejatidirian bangsa Malaysia demi memenuhi maksud
kemajuan mengikut acuan sendiri, seperti yang digariskan dalam Wawasan 2020.
3) Bahasa perpaduan
Bahasa Melayu juga berperanan sebagai bahasa perpaduan.
Perpaduan sangatlah penting dalam masyarakat yang berbilang bangsa. Tanpa
perpaduan negara akan kucar-kacir dan musnahlah sebuah negara beraulat. Di
Malaysia ini, terapat tiga kaum utama iaitu kaum Melayu, Cina dan India. Kaum
Melayu merupakan penduduk asal Malaysia dan mempunyai penduduk yang melebihi
lima puluh peratus daripada keseluruhan warganegara di sini. Oleh sebab itulah
bahasa Melayu telah dipilih berdasarkan kaum majoriti penduduk. Bahasa ini
wajib diketahui oleh setiap kaum kerana bahasa ini menjadi bahasa utama dalam
konteks hubungan antara kaum.
Bagi merealisasikan peranan bahasa Melayu sebagai bahasa
kebangsaan dan agen perpaduan negara, Penyata Razak dijadikan sebagai asas
Ordinan Pelajaran 1957. Menurut penyata itu, bahasa dan pendidikan dapat
digunakan sebagai alat untuk meningkatkan persefahaman perpaduan kebangsaan
anatara penduduk yang berbilang kaum.
4) Bahasa pengantar ilmu pengetahuan
Bahsa Melayu memainkan peranan sebagai bahasa pengantar ilmu
pengetahuan. Perkara ini terkandung dalam Laporan Razak pada tahun 1957 dan
tahun 1961 setelah melaksanakan syor yang dikemukakan oleh Jawatankuasa
Penyemak Rahman Talib yang seterusnya menghasilkan Laporan Rahman Talib.
Laporan ini bertujuan untuk memungkinkan bahasa Melayu digunakan sepenuhnya
sebagai bahasa kebangsaan, bahasa itu diberi tempat sebagai bahasa pengantar
ilmu pengetahuan agar dapat berkembang menjadi bahasa yang moden dan mampu
menjadi asas pembinaan negara bangsa yang maju dan berdaulat.
5) Menjadi bahasa yang cemerlang dalam pembinaan negara
bangsa MalaysiaBahasa Melayu berperanan untuk menjadi bahasa yang cemerlang
dalam pembinaan negara bangsa Malaysia. Bahkan semua bahasa di dunia ini
mempunyai hak tersebut. Pengguna bahasa yang mahu melihat bahasa kebangsaan
mereka berfungsi dengn cemerlang selaras dengan perkembangan bangsanya mestilah
berusaha menjadikan bahasanya lebih baik dan dihormati daripada bahasa yang “dipinjam”
semata-mata untuk menunjukkkan status penutur, dan bukannya untuk menyerlahkan
kegemilangan bangsa penutur itu sendir. Oleh hal demikian, penduduk di negara
bangsa Malaysia ini perlulah dengan penuh keyakinan apabila mengunakan bahasa
Melayu untuk memartabatkan bahasa ini di persada antarabangsa.
6) Menampakkan penggunaannya dalam pelbagai perisian dan
kesantunan
Bahasa Melayu juga berfungsi sebagai bahasa kebangsaan yang
mencerminkan pengunaannya dalam pelbagai perisiannya dan kesantunanya. Tingkat
ilmu dan tingkat keperisian itu dapat diukur melalui laras bahasanya manakala
nilai estetika keluwesan bahasa ini menjadi pengukur kesantunannya. Bahasa
Melayu memiliki peribai yang istimewa selain terkenal dengan ciri-ciri
ketimuran, seperti lemah lembut, beradab, dan berbudi bahasa. Oleh sebab itu,
bangsa Malaysia harus menggunakan bahasa Melayu yang baku dan yang mempunyai
nilai estetika dan nilai kesantunan.
7) Wahana politik dalam menentukan kualiti penggunaan bahasa
negara bangsanyaBahasa Melayu sebgai bahasa kebangsaan berperanan sebgagai
wahana politik dalam menentukan kualiti penggunaan bahasa negara bangsanya.
Bahasa yang dapat membina neara bangsanya seharusnya dapat juga melahirkan
pengguna bahasa yang brkualiti, berkuasa dan berketerampilan. Maka, lebih
banyak kumpulan enutur yang berkuasa dalam penggunaan bahasa Melayu perlu
dipupuk. Mereka ialah yang terdiri daripada ahli politik, ahli korporat,
golongan professional, pelajar institusi pengajian tinggi awam dan swasta,
pelajar sekolah, dan ali masyarakat. Kehadiran kumpulan inidapat mengembangkan
bahasa itu dengan terancang, meliputi pelbgai bidang. Contonya, jika ali
politik dan ahli profesional mempunyai daya ungkapan yang tinggi dan bermutu
melalui bahasa Melayu, bahsa itu akan dilihat sebagai berkuasa dalam arenanya.
8) Menggambarkan bangsa yang berkuasa
Bahasa yang berkuasa menggambarkan bangsa yang berkuasa.
Ungkapan “Bahasa Jiwa Bangsa” menunjukkan bahawa sesuatu bahasa itu dapat maju
jika bangsa itu pun maju. Namun begitu, untuk mengetengahkan bahsa Melayu,
bahasa lain tidak perlu ditolak. Dalam era globalisasi, pengetahuan tantang
bahasa lain amat perlu dan tidak merugikan bangsa. Bangsa itu akan maju dengan
mempelajari ilmu pengetahuan daripada bahasa lain, lalu disebarkan ilmu kepada
bangsanya melalui pengetahuan yang sudah dialih ke dalam bahasa Melayu melalui
usaha penerbitan bahan bacaan.
Sumber : Kerja Kursus Sosiolinguistik, Dr. Awang Sariyan,
2006.
No comments:
Post a Comment